Λογοτεχνία Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης

Η φιλοσοφία των Αναλυτικών Προγραμμάτων είναι ανθρωπιστική, με επίκεντρο την ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών, και με σκοπό τη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων, με έμφαση στα Επιδιωκόμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα (Δείκτες Επιτυχίας) και στα ενδεικτικά αντίστοιχα Διδακτέα (Δείκτες Επάρκειας). Η ιεράρχηση των δεικτών από το προαπαιτούμενο στο επόμενο διευκολύνει τις διαδικασίες διάγνωσης των μαθησιακών αναγκών και τη βελτίωσή τους.

Γενικοί σκοποί του μαθήματος της Λογοτεχνίας
Οι γενικοί σκοποί του Προγράμματος Σπουδών της Λογοτεχνίας εδράζονται σε τρεις άξονες:
  • το γνωστικό περιεχόμενο, που στοχεύει στην απόκτηση ενός επαρκούς σώματος γνώσεων γύρω από τη λογοτεχνική παραγωγή και που αποσκοπεί ειδικότερα στην κατανόηση των ιδιαίτερων τρόπων με τους οποίους η λογοτεχνία επεξεργάζεται και ανασυγκροτεί την πραγματικότητα, στη γλωσσική-αισθητική αγωγή των μαθητών, καθώς και στην κατεύθυνση του λογοτεχνικού γραμματισμού, στην απόκτηση σφαιρικής γνώσης διά μέσου του «διαλόγου» της λογοτεχνίας με άλλες μορφές τέχνης και άλλα γνωστικά αντικείμενα (διαθεματικότητα) και στην καλλιέργεια σταθερής αναγνωστικής σχέσης με τη λογοτεχνία και εκτός σχολικού περιβάλλοντος.
  • το αξιακό περιεχόμενο, με βάση το οποίο διαμορφώνονται αξίες-στάσεις-συμπεριφορές μέσα από την επαφή με λογοτεχνικά κείμενα, ώστε οι μαθητές να ευαισθητοποιούνται απέναντι στην πολιτισμική τους κληρονομιά, να προτρέπονται στην προάσπιση θεμελιωδών αξιών και του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου (ελευθερία, δικαιοσύνη, δημοκρατία, αλληλεγγύη, σεβασμός της ετερότητας, κοινωνική υπευθυνότητα, αγωνιστικότητα κ.ά.), να καλλιεργείται η ευαισθησία και το αισθητικό τους κριτήριο, να αξιοποιούν τον ελεύθερό τους χρόνο σε δημιουργικές δραστηριότητες.
  • τις κομβικές δεξιότητες του εγγράμματου ανθρώπου του 21ου αιώνα: Οι δεξιότητες αυτές συντελούν στην καλλιέργεια γενικότερων ικανοτήτων, όπως η αναλυτική και συνθετική σκέψη, η δημιουργική φαντασία, η κριτική σκέψη και διαχείριση της γνώσης, η αναγνώριση της ύπαρξης ποικίλων οπτικών γωνιών. Στόχος είναι ο κριτικά εγγράμματος πολίτης, ο οποίος, μέσα από τη συνανάγνωση, τη σύγκριση και αντιπαραβολή με άλλα λογοτεχνικά έργα, να είναι σε θέση να διακρίνει τις σχέσεις που συνδέουν τη λογοτεχνία και με άλλες μορφές τέχνης και επιστήμες. Εξάλλου, η δημιουργική επαφή με τα λογοτεχνικά κείμενα επιτρέπει στους μαθητές να συνειδητοποιούν, με άμεσο τρόπο, και να ευαισθητοποιούνται απέναντι στη διαδικασία της λογοτεχνικής γραφής, και γενικά της καλλιτεχνικής έκφρασης, ως τρόπου με τον οποίο οι δημιουργοί δεν «περιγράφουν» απλώς το περιβάλλον τους αλλά παρεμβαίνουν δυναμικά σ’ αυτό και το αναδημιουργούν.
Γενικότερα το μάθημα της Λογοτεχνίας αποσκοπεί στην εξοικείωση των μαθητών με ουσιώδη ζητήματα που σχετίζονται με τη φύση του λογοτεχνικού φαινομένου, ως τρόπου θεώρησης των πραγμάτων («κατασκευής» πραγματικότητας), ως αυτοτελούς αισθητικού, αλλά και ως κοινωνικοπολιτισμικού φαινομένου που δεν μπορεί να νοηθεί ξέχωρα από την εποχή και την κοινωνία που το παράγει, στη διεύρυνση της μορφωτικής επάρκειας των μαθητών και ειδικότερα και κυριότερα στην ενίσχυση της ανθρωπιστικής διάστασης της παιδείας τους.